دامەزراندنی کابینەی تازە لە هەرێمی کوردستان، دوای تێپەڕبوونی ساڵیک زیاتر بەسەر هەڵبژاردن، کارێکی یەکجار پێویست و گرنگە، دروست نەبوونیشی تا ئێستا، ئەوە دەسەلمێنی کە ئەو دوو حزبە سەرەکییەکەی دەسەڵات، لەسەر پۆستەکانی ئەو حکومەتەو حکومەت لەبەغدا، رێکنەکەوتوون، جودایەکانیشیان لەگەڵ یەکدا، قووڵە. گفتوگۆکانی ناو هەردوو پارتی سیاسی، ئەوە ئاشکرا دەکەن کە پێکهێنانی حکومەت، تەنیا بابەتی رێکنەکەوتن لەسەر پۆستە وەزارییەکان نییە، بەڵکو هەوڵێکە بۆ کۆنترۆڵکردنی حوکمڕانی لەلایەن حزبێک (هەژموونگەرایی حزبی تەسک).
دەربازبوونیش لەو ئاستەنگانەی بەردەم ئەو دەسەڵاتە، وەک، داهاتی هەناردەی نەوت بۆ دابینکردنی مووچە، گێڕانەوەی متمانەی خەڵک بەو دوو حزبەو دەستوەردانی"تورکیاو ئێران" لە پێکهێنانی ئەو کابینەیەدا، ئەوە نیشان دەدا کە قۆناغی داهاتوو پێویستی بەوەیە کە ئەو دەسەڵاتە، ئیرادەی ئەوەی هەبێت بە تێپەڕاندنی ئەو ئاستەنگ و هۆکارانەی کە لەوەو پێش ڕێگربوون لە دامەزراندنی کابینەکە.
پێویستییەکی زۆری هەیە بۆ تێکەڵکردنی بنەماکانی حوکمڕانی باش لە کارەکانی حکومەتداو دوورکەوتنە لە رازیکردنی هێزە دەرەکییەکان، هەروەها رێگری لە گەندەڵی و بەرزکردنەوەی شەفافیەتی دارایی، داڕشتنەوەی دامەزراوە کارگێڕییەکان کە بتوانێ دەوڵەتداری زیاتر بکات و پەرەپێدانی سیاسەتی خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان، نەک تەنیا لەناو بازنەی سیاسیدا، بەڵکو بووەتە بەشێک لە گوتاری میللی لە کوردستاندا.
لە لای دیکە هەرێمی کوردستان، لە رووی جیۆپۆلەتیکی ناوچەکەدا، پێگەیەکی گرنگ و کێبڕکێی لە سەرە لە پێناو دەسەڵاتێکی سیاسی"سەقامگیری بە هێز و یەکگرتوو"، کە ئەمریکەی خاوەن هەژموونگەرا لەو هەرێمەی گەرەکە. بۆیە دەستەبەرکردنی ئەو توانا چارەنووسسازییە بۆ زلهێزە دەستڕۆییەکان لە عێراق و ئەقلیمدا، مانای مانەوەی هەرێمی کوردستانە بە یەکگرتوویی. ئەمەش بەو مانایەی کە کابینەی داهاتووی هەرێم هاوسەنگییەکی نەرم و پراگماتیکی لە نێوان داواکارییەکانی ناوخۆیی هەرێم و فشارە دەرەکییەکان ئەنجام بدات و بە شێوەیەکی واقیعیانەتر مامەڵە لەگەڵ پرسەکان بکات، کە پەیوەستن بە پەیوەندی لەگەڵ بەغدا، کە کەسایەتی سیاسی و ئیداری هەرێمی کوردستان وەک قەوارەیەکی فیدرالی بیپارێزی، بەتایبەتی، لە هەناردەکردنی نەوتی خاو و دابینکردنی مووچەی فەرمانبەران، کە بوونەتە خاڵی سەرەکیی مشتومڕی دانوستانەکانی پێکهێنانی کابینەکە. ئیتر هیچ کابینەیەکی نوێ ناتوانێ ئاراستەیەکی نەریتی بگرێتەبەر کە تەنیا لەسەر بنەمای ئیدارەدانی ناکۆکییەکان لەگەڵ حکومەتی فیدرال لە ڕێگەی مانۆری سیاسییەوە بەڕێوە ببات.
بۆیە پێکهێنانی حکومەتی نوێ لە هەرێمی کوردستان تەنیا دەستکەوتێکی هەڵبژاردن نییە، بەڵکو بیرکردنەوەیەکە لە پێکهاتەو میکانیزمەکانی سیستەمی سیاسی. ئاڕاستەی ئێستا ئەوە ئاشکرا دەکات کە زاڵبوون بەسەر بەرژەوەندییە تەسکەکانی حزبی، مەرجی پێشوەختەیە بۆ بنیاتنانی دەوڵەتێک کە لەسەر بنەمای دامەزراوەکان دابمەزرێ، نەک دەوڵەتێک کە لەسەر بنەمای دابەشکردنی دەسەڵات لە نێوان دوو حزبدا. ئەگەر هێزە سیاسییەکان جدی بن لە وەرگرتنی لۆژیکی دەوڵەت، پێویستە خۆیان لە هەستیاری لەگەڵ یەکتر بەدوور بگرن و بەرژەوەندی گشتی کوردستانی لە پێشینەی ڕەچاوکردنی کاریگەریی کورتخایەنەکان دابنێن.
تێبینییەکی دیکە کە ڕەنگدانەوەی دەبێ بە رەوشی ئێستا، ناسەقامگیریی بەغدا لە ئاکامی ململانێی ئێران و ئەمریکە، ڕاستەوخۆ کاریگەری لەسەر هاوسەنگی هێز لە هەرێمی کوردستان دەبێ وئەو ململانێیە دانوستانەکانی پێکهێنانی کابینەی تازە ئاڵۆزتر دەکات. لەگەڵ بەردەوامبوونی ئاستەنگەکان لە نێو لایەنە کوردییەکان، بێمتمانەییش فراوانتر دەبێت، بە ئەگەرێکی زۆرەوە دەبێتە هۆی سەرلێشێواوی زیاتر لە پرۆسەی حوکمڕانیدا و زیاتر ناسکییەکەی لە ژینگەیەکی پشێوی ناوچەییدا.
لە کۆتاییدا ئایندەی پێکهێنانی (کابینەی دە) پەیوەستە بە توانای ئەکتەرە سیاسییەکان بۆ تێپەڕاندنی چۆنیەتی دابەشکردنی دەسەڵات و گواستنەوە لە ململانێی پۆستەکانەوە بۆ هاوبەشییەکی ڕاستەقینە لە حوکمڕانیدا و گواستنەوە لە بەڕێوەبردنی ناکۆکییەکانەوە بۆ داڕشتنی بەرنامەیەکی گشتگیری حکومەت کە توانای چارەسەرکردنی ئاستەنگە ئابووری و سیاسییە کەڵەکەبووەکانی هەبێت.
٧ی کانونی یەکەم ٢٠٢٥
ئەم وتارە دەربڕی بۆچونی نووسەر خۆیەتی