شارپرێس:
تەلەفزیۆنی Deutsche Welleی ئەڵمانی لەڕاپۆرتێکدا ئاماژەی بەوەکردوە، تورکیا خواستێکی گەورەی هەیە بۆ ئەوەی بازاڕی سوریا بۆخۆی قۆرخبکات، بەڵام پێیوایە کە ئیدارەی خۆسەری ڕۆژئاوای کوردستان‌و هێزەکانی سوریای دیموکرات (هه‌سه‌ده) ئاستەنگی هەرە گەورەی بەردەم ئەو خواستەی تورکیا.
لەڕاپۆرتەکەدا هاتوە، "لێكنزیکبونەوەی ئەمدواییانەی نێوان دیمەشق‌و کورد ئاماژەیە بۆ گۆڕانکاریی بنەڕەتی لەگۆڕەپانی سوریا پاش زیاتر لە 13 ساڵ لەجەنگ، ڕێککەوتنێکی سەرەتایی لەنێوان فەرماندەی مەزڵوم عەبدی‌و حکومەتی سوریا ڕاگەیەندراوە بۆ یەکخستنی هێزە کوردییەکان لەناو سوپای نیشتمانی، هاوکات لەگەڵ دانوستان بۆ کردنەوەی خاڵە سنورییەکان لەگەڵ تورکیا".
وه‌كو ڕاپۆرته‌كه باسیكردوه، "ئەو گەشەسەندنە دەرفەتێکی گەورەیە بۆ ئەنكەرە کە ئارەزوی چونە ناو بازاڕی پڕ لەسەرچاوەی سوریا دەکات‌و بەخاوەن حەوزی ئابورییەکی گرنگ دادەنێت بۆ باشوری ڕۆژهەڵاتی خۆی".
سنوری سوریاو تورکیا، کە درێژییەکەی 911 کیلۆمەترە، درێژترینە لەناوچەکەو بەشێکی زۆری لەژێر کۆنترۆڵی هێزە کوردییەکانە، بەڵام ئەنكەرە کردنەوەی سێ دەروازەی سنوریی لەناوچە کوردییەکان بەمەرجێکەوە دەبەستێتەوە کە ئەو ناوچانە بکەونە ژێر کۆنترۆڵی سوپای سوریا، نەک هێزە کوردییەکانی سەر بەئیدارەی خۆسەر لەباکورو ڕۆژهەڵاتی سوریا (ڕۆژئاوای کوردستان).
تورکیا لەهەژمونی پارتی یەکێتیی دیموکرات (په‌یه‌ده) دەترسێت‌و ده‌ڵێت، پەیوەندیی بەپارتی کرێکارانی کوردستان (په‌كه‌كه)وه هەیە، سەرەڕای ئەوەی ئەمدواییە پەکەکە ڕایگەیاندوە کە لەسەرەتای ئەمساڵەوە خۆی هەڵوەشاندوەتەوەو چەکەکانی ڕادەستکردوە، بەڵام ئەمە بەکردەوە لەپرۆسەی ئاشتیدا وەرنەگێڕدراوە.
لەڕوی سیاسییەوە، پەیوەندییەکانی نێوان ئەنكەرەو دیمەشق لەدوای ڕوخانی ڕژێمی ئەسەدو هاتنەسەرکاری ئەحمەد شەرع سەرۆکی پێشوی گروپێکی چەکداری ئیسلامی کە لەلایەن تورکیاوە پشتیوانیدەکرا، لە10 مانگی ڕابردودا بەشێوەیەکی بەرچاو باشتر بوە.
ئەم گەشەسەندنانە ڕێگەیان بۆ هاوکاری ئابوریی گەشەسەندوو لەنێوان هەردوو وڵاتدا کردوەتەوە، بەشێوەیەک هەناردەی تورکیا بۆ سوریا بەڕێژەی 50% بەرزبوەتەوە، لەگەڵ پێشبینی ئەوەی کە ئەم ژمارەیە ساڵانە بگاتە چوار ملیار دۆلار لەئەگەری کردنەوەی دەروازە داخراوەکانی ناوچە کوردییەکان.
بازرگانانی تورک پێیانوایە، ئەزمونی هەرێمی کوردستان کە ئێستا 80%ی هەناردەی تورکیا بۆ عێراق پێکدەهێنێت، ڕەنگە لەسوریاش دوبارەبێتەوە ئەگەر سەقامگیریی سیاسی بەدەستبێت‌و ڕێککەوتنێکی هەمیشەیی لەنێوان دیمەشق‌و کورددا بێتە ئاراوە.
بەرپرسانی ئابوریی وەک ئەحمەد فکرەت کیلیجی‌و محەمەد کایا گەشبینی خۆیان دەربڕیوە سەبارەت بەئەگەری گۆڕینی سوریا بۆ بازاڕێکی سەرەکیی بۆ بەرهەمە تورکییەکان، بەتایبەتی لەبوارەکانی بیناسازیی، مادە کیمیاییەکان‌و ئامێرەكانى ناوماڵ.
هەرچەندە، هێشتا ئاستەنگە ئەمنیی‌و سیاسییەکان ڕێگرن لەبەدەستهێنانی ئەم ئامانجە، بەوپێیەی ئەنكەرە متمانەی بەئیدارەی خۆسەری کوردی نییەو دەترسێت کە بەهێزکردنی لەڕوی ئابورییەوە ببێتە هۆی بەهێزکردنی خواستە جوداخوازییەکان.
هەروەک، بەردەوامی ناکۆکییەکانی نێوان دیمەشق‌و کەمینەکان‌و بونی هێزەکانی تورکیا لەناوچەکانی وەک عەفرین‌و جەرابلوس، دۆخەکە ناسەقامگیر دەهێڵێتەوە.
لەکۆتاییدا ڕاپۆرته‌كه ده‌ڵێت، "بەڵام لەئەگەری سەرکەوتنی ڕێککەوتنی کوردی-سوری‌و کردنەوەی خاڵە سنورییەکان، ڕەنگە دەروازەی نسیبین-قامیشلۆ بەمزوانە ببێتە گرنگترین دەروازەی بازرگانیی لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و قۆناغێکی نوێ لەهاوکاریی هەرێمی لەنێوان تورکیاو سوریا، دوای ساڵانێک لەدوژمنایەتی، بکاتەوە".
