شارپرێس: کەنداڵ جودی
لەیلا قارەمان هاوسەرۆكی ئەنجومەنی سوریای دیموکرات مەسەدە بە ڕوونی ئەوەی خستەڕوو كە ڕۆڵی دەوڵەتی توركیا لە كێشانی نەخشەی نوێی ناوچەكە كەمی كردووەو لاوازبووە، بۆیە هەوڵ دەدات پەیوەندی لەگەڵ دیمەشق دابمەزرێنێت.
ماوەیەكە حكومەتی توركیا لە ڕێگەی بەرپرسەكانی و سەرۆك كۆمارەوە نامەی نەرم و نیان بۆ حكومەتی دیمەشق دەنێرێت كە دەیانەوێت پەیوەندی لەگەڵیدا دروست بكەن. لە ئەنجامدا گەلی سوریا لە ناوچە داگیركراوەكانی سوریا كاردانەوەی هەبوو و لە ڕێگەی خۆپیشاندانەوە ئەم ڕێبازەیان ئیدانە و ڕەتكردەوە.
سەبارەت بەو پرسە لەیلا قارەمان، هاوسەرۆكی مەسەدە لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ شارپرێس دەڵێت "ئامانجی سەرەكی دەوڵەتی توركیا بەدیهێنانی بەرژەوەندییەكانی خۆیەتی و خەڵكی سوریا لە حسابی ئەودا نین.
گوتیشی: ناڕەزایەتی و كردەوەكانی ئەم دواییە دژی توركیا لە ناوچە داگیركراوەكان، دەستپێكی پرۆسەیەكی نوێیە و ئێستا ڕوون دەبێتەوە كە كامە دەسەڵاتی نیشتمانی سوریایە و كام دەسەڵات هی توركیایە.
شارپرێس: ماوەیەكە گەڕانەوەی پەیوەندییەكانی دیمەشق و ئەنقەرە لە بەرنامەی كاردایە و ئەسەد و ئەردۆغان نامە بۆ یەكتر دەنێرن رای ئێوەچیە؟
لەیلا قارەمان: پەیوەندییەكانی نێوان دیمەشق و ئەنقەرە، هەرچەندە هەردوولا لێدوانی توندیان دژ بە یەكتر دا، بەڵام ئەو پەیوەندییانە نەشكێن و لە ئەنجامی ئەمەشدا كۆبوونەوەی ئاستانە و سوچی لە ساڵی ٢٠١٧دا ئەنجامدرا. مەبەست لەم دیدارانە هەوڵدان بوو بۆ گەڕاندنەوەی پەیوەندییەكان وەك پێشتر و لەژێر ناوی "ناوچەكانی كەمكردنەوەی شەڕ" كە لەسەر حیسابی گەلی سوریا بوو، ڕێككەوتنێك كرا. لە ئەنجامی ئەم ڕێككەوتنە، خاكی سوریا داگیركرا و گۆڕانكاری دیمۆگرافی ڕوویدا، لە دیمەشقەوە تا حومس، حەما، حەلەب، ئیدلب، عەفرین، عەزاز، باب و جەرابلوس و بەم شێوەیە پەیوەندییە ئەمنییەكانی دیمەشق و ئەنقەرە بەردەوام بوو. بەڵام لە ساڵی ٢٠٢٢ەوە ئەم پەیوەندییە لە ئەمنیەوە بۆ سەربازی و سیاسی گۆڕاوە و لە ئەنجامدا دیمەشق و ئەنقەرە لە ئاستانە یەكتریان بینی، بەڵام ئاستی ڕێككەوتنی هەردوولا وەك خوازراو نییە، ئەمەش بەهۆی بارودۆخی ناوخۆیی و ناوچەییەوە. توركیا دەزانێت كە ئەمە كاریگەری لەسەر ئایندەی ناوچەكە دەبێت لە كاتێكدا كە نەخشەی نوێ لە ناوچەكەدا دەكێشرێت و ئێستا ڕۆڵی توركیا لە كێشانی نەخشەی نوێدا كەم بووەتەوە، بۆیە هەوڵدەدات بە پێداگری لەسەر گەڕانەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ دیمەشق ڕێگری لەم لاوازبوونەی بكات .
شارپرێس: ئەگەر پەیوەندییەكانی نێوان دیمەشق و ئەنقەرە بگەڕێتەوە بۆ ئەو شێوازەی پێشتر هەبوو، ئەمە چ كاریگەرییەكی لەسەر ناوچەكانی ئیدارەی خۆسەر دەبێت؟
لەیلا قارەمان: ئێستا ئامانجی سەرەكی دەوڵەتی توركیا گەڕاندنەوەی پەیوەندییە لەگەڵ دیمەشق، بۆ پاساودانی داگیركارییەكەی لە سوریا، چونكە ڕژێمی سوریا لاوازە و ناتوانێت هیچ بكات. بۆیە پێش ئەوەی پەیوەندیی دەوڵەتانی عەرەبی لەگەڵ سوریا باشتر بێت، تورکیا لە ڕێگەی ئەم هەوڵانەوە بۆ ئاساییكردنەوەی لەگەڵ دیمەشق، بوونی خۆی لە سوریا دادەمەزرێنێت و دەپارێزێت. بۆیە پەرەپێدانی مۆدێلی ئیدارەی خۆسەری دیموكراتیك لەسەر توركیا بە مەترسیدار دادەنێت، بۆیە دەیەوێت لە ڕێگەی ئەو جۆرە هەوڵانە بۆ گەڕاندنەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ دیمەشق، بەبێ گوێدانە هێرشە سیاسی، ئابووری، هێرشەكانی فڕۆكە و هتد، شكست بە ئیدارەی خۆسەر بێنێت.
شارپرێس: پەیوەندی بەم تەوەرە، لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لە ناوچە داگیركراوەكانی سوریا، وەك عەفرین و عەزاز دژی نەژادپەرستیی توركەكان لە دژی خەڵكی سوریا لە توركیا و هەوڵەكانی ئەنقەرە بۆ نزیكبوونەوە لە دیمەشق، خەڵك ناڕەزایەتیان دەربڕیوە و ئاڵای توركیایان سووتاندووە , پێش هەموو شتێك ئەم هەنگاوە چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
لەیلا قارەمان: بەڵێ، لە ئەنجامی لێدوانە نەرمەكانی دەوڵەتی توركیا بۆ گەڕاندنەوەی پەیوەندییەكان لەگەڵ دیمەشق، خەڵكی سوریا لەو ناوچانە كاردانەوەیان هەبوو، چونكە ئێستا تێگەیشتوون كە دەوڵەتی توركیا گەلی سوریا وەك ئامرازێك بەكاردەهێنێت بۆ پێشخستنی خۆی و بەرژەوەندییەكانی لەسەر حیسابی خەڵكی سوریا. هەروەك پێشتر گوتمان ئامانجی دەوڵەتی تورك بە گێڕانەوەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ دیمەشق بەدیهێنانی بەرژەوەندییەكانی خۆیەتی و خەڵكی سووریاش لە حیساباتی ئەودا نییە. بۆیە ئەمە هۆكاری ناڕەزایی ناسیۆنالیستە سوورییەكان بوو لە ناوچە داگیركراوەكان و ئەمەش هەڵوێستێكی باشە خەڵكی سوریا هەرگیز نزیكبوونەوەی دیمەشق و ئەنقەرە قبوڵ ناكەن.
شارپرێس: ئایا ئەم خۆپیشاندانانە نابێتە زەمینەی ڕاپەڕینێكی گەورە لە دژی داگیركەری توركیا بۆ ئەوەی خاكی سوریا بەجێبهێڵێت؟
لەیلا قارەمان: ناڕەزایەتی و كردەوەكانی ئەم دواییەی توركیا لە ناوچە داگیركراوەكان، دەستپێكی پرۆسەیەكی نوێیە و ئێستا ڕوون دەبێتەوە كە كامە دەسەڵاتی نەتەوەیی سوریایە و كام دەسەڵاتە هی توركیایە.
