شارپرێس:

لەکاتێکدا هەرێمی کوردستان چاوەڕوانی بڕیارێکی دادگای فیدراڵی بوو لەبارەی دەرکردنی فەرمانی سالاری لەبارەی ڕاگرتنی بڕیارەکەی تەیف سامی سەبارەت بە موچەوە، هەواڵی دەستلەکارکێشانەوەی نۆ ئەندامی دادگاکە بڵاوکرایەوە، دەزگای میدیایی شارپرێسیش ڕاپۆرتێکی وردی شیکاری لەبارەی هۆکار و دەرئەنجامەکانی ئەو پێشهاتە بڵاودەکاتەوە.

ڕۆژی 19ی حوزەیرانی 2025، نۆ دادوەر (شەش دادوەری ئاسایی و سێ دادوەری یەدەگ)ی دادگای باڵای فیدراڵی دەستلەکارکێشانەوەی خۆیان ڕاگەیاند وەک ناڕەزایەتییەک بەرامبەر بە ئیدارەدانی سەرۆکی دادگاکە، دادوەر جاسم محەمەد ئەلعومەیری. ئەم دەستلەکارکێشانەوە لەناکاوە لە کاتێکی ناجێگیردا ڕوویدا، تەنها پێش ئەوەی دادگا بڕیار بوو بابەتی هەستیاری وەک دەرکردنی فەرمانی وەلائی بۆ پێدانی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان و ڕێکەوتنی خۆر عەبدوڵڵا لەگەڵ کوێت تاوتوێبکات.

بەگوێرەی ڕاپۆرتە شیکارییەکەی شارپرێس،کە لەبەشی شیکاری و توێژینەوە بڵاوکراوەتەوە، هۆکاری سەرەکی دەستلەکارکێشانەوەی ئەو دادوەرانە بریتین لەمانە:

شێوازی بەڕێوەبردنی سەرۆک و بڕیارە قبووڵنەکراوەکانی: ناڕەزایەتییەکە دژی شێوازی بەڕێوەبردنی سەرۆک و مامەڵەکردنی لەگەڵ دادوەرەکان بوو. بەگوێرەی سەرچاوەکان، ئەلعمیری هەوڵیداوە دەرکردنی فەرمانی وەلائي سەبارەت بە مووچەی هەرێم بە دۆسیەی خۆر عەبدوڵڵا ببەستێتەوە، بۆ ئەوەی بڕیارەکان بە یەک جار تێپەڕێنرێت، ئەمەش دژایەتی دادوەرەکانی لێکەوتەوە.
ململانێ سیاسییەکان کە کاریگەرییان لەسەر ئەدای دادگا هەبووە: تۆمەتی ئەوە هەیە کە دەستلەکارکێشانەوەکان پەیوەندی بە ململانێ سیاسییەکانەوە هەیە، هەروەها دادوەرەکان چاوەڕوانی گۆڕانکاری یان ڕاگرتنی دادگان بەهۆی هەژمونى سیاسییەوە. ئەو دادگایە تۆمەتبارە بە بڕیاردانی لایەنگری، بەتایبەتی دژی هەرێمی کوردستان، ئەمەش دادوەرە کوردەکانی ناڕەحەت کردووە.
زەمینەی یاسایی و سیاسی: دادگاکە لە دوای هێنانەکایەی هەموارکردنەوەی یاسایی لە ساڵی ٢٠٢١ کە نوێنەرایەتی هەرێمى کوردستان و بنەمای دانانی دادوەری کەمکردەوە و هاوسەنگی نەتەوەیی و دەستووری لاوازکرد، مشتومڕێکی زۆری دروستکرد هەروەها پرسەکانی پێشووتر وەک لابردنی کورسی حەلبوسی وەک سەرۆکی پەرلەمان و هەڵوەشاندنەوەی هەندێک کورسی پەرلەمانی بۆ کەمینەکانی هەرێم، ئەو تۆمەتەی لێکەوتەوە کە پاڵنەرە سیاسی و تائیفییەکان دادگا دەجوڵێنێت.

ڕاپۆرتە شیکارییەکەی شارپرێس دەریخستوە، کە کاردانەوەی چاوەڕوانکراوی دەستلەکارکێشانەوەی ئەو دادوەرانە بەمشێوەیەیە:

پەکخستنى ڕێژەی یاسایی دادگا: قبوڵکردنی دەستلەکارکێشانەوە کارەکانی دادگا پەک دەخات تا ئەو کاتەی دادوەرەکان دەگۆڕدرێن.
ئاڵۆزی دەرکردنی فەرمانی دادوەری: هەرچەندە سەرۆکی دادگا دەتوانێت بە شێوەیەکی تاکلایەنە فەرمان دەربکات، بەڵام دەستلەکارکێشانەوەکە دەتوانێت شەرعیەت و قبوڵکردنی دەسەڵاتی دادوەری تێکبدات.
کاریگەرییە سیاسییە فراوانەکان: ئەم دەستلەکارکێشانەوەیانە بەکارهێنانى دادگا وەک ئامرازێکی هەژمونى سیاسی لە ڕێگەی هەموارکردنەوە و گۆڕانکارییەکانی دامەزراوەییەوە پشتڕاست دەکەنەوە، ئەمەش لێکەوتەى زیاتری دەبێت لەسەر پەیوەندییەکان بەغداد و هەولێر.