شارپرێس - كەنداڵ جودی:
بەڕێوەبەری گشتی ناوەندی لێکۆڵینەوەی ڕۆژهەڵات (ORC) ڕایده‌گه‌یه‌نێت، "تاکە ڕێگەچارە بۆ سوریا سیستمێکی لامەرکەزییە"، ده‌شڵێت:"بەبۆچونی من ئێستا ئەمریکا پشتگیریی لەلامەرکەزیی دەکات کە هێزەکانی سوریای دیموکرات (هه‌سه‌ده) دەیەوێت‌و دانوستانه‌كانیان بۆ بنەمای لامەرکەزی ئه‌نجامده‌ده‌ن"، جه‌خیتشده‌كاته‌وه، "تورکیا چیتر بەئاشکرا هێرشناکاتەسەر ڕۆژهەڵاتی سوریا".
د.سەمیر تەقی لێکۆڵەرو ئەکادیمی سوری‌و هاوكات بەڕێوەبەری گشتیی ناوەندی لێکۆڵینەوەی ڕۆژهەڵات (ORC)یه‌و له‌چاوپێكه‌وتنێكدا له‌گه‌ڵ شارپرێس قسه له‌باره‌ى ڕه‌وشى ئێستاى سوریاو ڕوداوه‌كانى سوه‌یداو هه‌روه‌ها ڕێککەوتنی نێوان ئیسرائیل‌و دیمەشق‌و ئایندەی ڕێککەوتنی نێوان هه‌سه‌ده‌و حکومەتی سوریاو به‌تایبه‌ت لامه‌ركه‌زیى، ده‌كات.
شارپرێس: دۆخی سوریا دوای ڕوداوەکانی سوه‌یدا چۆن هەڵدەسەنگێنن‌و کاریگەریی سیاسیی‌و ئەمنیی ئەمە چی دەبێت؟
تەقی: بەڕای من ڕوداوەکانی سوەیدا حاڵەتی زۆریان خوڵقاندوە؛ حاڵەتی یەکەم ئەوەیە ئەگەر بڵێین ڕوداوەکانی ناوچە کەنارییەکانی سوریا بەئەنقەست نەبون، بەڵام ڕوداوەکانی سوەیدا پشتڕاستیانکردەوە کە دۆخێکی گەشەسەندنی جیهادیزم لەسوریا هەیەو تێکچونی ئاسایش‌و پێگەی توخمەکان هەیە، حکومەتی ئێستا بەرپرسیارە لەمکارە، پرسى دوه‌میش، دەستێوەردانی چاوەڕواننەکراوی ئیسرائیل‌و هێزە نێودەوڵەتییەکانە لەدۆخی سوریا، بەتایبەتی ئەمریکا، کە بەڕونی دەستوەردانی لەپرسی سوریادا کردوە نەک تەنها بۆ پشتگیریکردنی ئیسرائیل، بەڵام بەمەبەستی ڕێگریکردن لەشەڕی نێوان ئیسرائیل‌و تورکیاو لەو چوارچێوەیەشدا دیدارەکانی پاریس لەنێوان حکومەتی دیمەشق‌و ئیسرائیل بەنێوەندگیریی ئەمریکا ئەنجامدرا.
حاڵەتی سێیەمیش ئەوەیە کە هەموو گروپه چه‌كداره‌كانى سوریا بەگەورەترینیان لەشارەکاندا کە وەک ده‌سته‌ى تەحریرشام بیرناکەنەوە، ئێستا هەستدەکەن‌و نیگەرانن لەوەی حکومەتی ئێستا ناتوانێت کۆنترۆڵی گروپەکانی ژێر دەسەڵاتی خۆی بکات.
پرسى چوارەمیش، کردنەوەی ڕێگه‌یە بۆ عەشیرەتەکان کە خۆیان لەدیوی ڕوسیاو ئێران بون، لەدێرەزورو لادێکانی حەمەو حومسەوە ڕوو لەسوه‌یدا بکەن‌و کۆمەڵکوژیی ئەنجامبدەن، بەڕای من ئەم هێزە بێ ئیدارەو پەرەسەندنی دۆخێکی جیهادی لەناو دامەزراوەی سەربازیی نوێدا، پرۆسەیەکی تائیفی‌و جیهادییە، پێنجەمیش ئەوەیە کە لایەنگرانی حکومەتی دیمەشق گەیشتونەتە ئەو بڕوایەی چارەسەری سەربازیی حکومەت شکستیهێناوەو ناتوانن هێرشبکەنەسەر ناوچەکانی ڕۆژهەڵاتی فورات یان ناوچەکانی دیکە.
شارپرێس: دکتۆر سەمیر، ئایا کردنەوەی دەرگا یان ڕێڕەوێک لەنێوان ئیسرائیل‌و سوه‌یدا کاریگەریی لەسەر هاوسەنگی لەباشوری سوریاو کۆی بارودۆخی سیاسیی سوریا دەبێت؟
تەقی: کردنەوەی ڕێڕەوەکە بەو مانایەیە کە حکومەتی دیمەشق ئامادەیە بۆ دانوستان لەگەڵ ئیسرائیل‌و حکومەتی دیمەشق ئامادەیە ئیمتیازاتی ستراتیژیی پێشکەش بەئیسرائیل بکات، ئەم کۆریدۆرە بەبێ ئاگادارکردنەوە کرایەوەو ئەگەر بەجدی ڕاگەیەندراو بکرێتە هەمیشەیی، ئەمەش زەربەیەکی گەورەیە لەسەروەریی نەتەوەیی‌و دڵنیایی دەدات لەوەی کە قەوارەکانی سوریا ناتوانن بەشێوەیەکی ئاشتیانە پێکەوە بژین‌و پشت بەدەوڵەتانی دراوسێ ببەستن، ئەمە پرسێکی زۆر نەرێنییەو چیتر سوریا ناتوانێت یەکێتیی نەتەوەیی بەدەستبهێنێت.
بەشێوەیەکی گشتیی ئەگەر ئەم کۆریدۆرە ببێتە هەمیشەیی‌و حکومەتی ئێستا پەسەندی بکات، ئەوە مانای ئەوە دەگەیەنێت کە بڕیارەکانی حکومەتی دیمەشق دەکەوێتە ژێر سەروەریی ئیسرائیلەوە، لەوانەش بونی بنکەکانی تورکیا لەسوریا.
شارپرێس: ئایا دەتوانرێت بڵێین حکومەتی شەرع دەیەوێت لەڕێگەی ڕێککەوتن لەگەڵ ئیسرائیل دەسەڵاته‌كه‌ى خۆى بپارێزێت؟
تەقی: لەڕاستیدا ئەگەر ئەحمەد شه‌رع وا بیربکاتەوە، ئەوە ناعەقڵانییەو پێشێلکردنی سەروەری نەتەوەییە، لەبەرئەوەی ئیسرائیل ئاشتی ناوێت، تەنها دەیەوێت ئامادەیی سەربازیی‌و دارایی‌و کۆکردنەوەی زانیاریی هەواڵگریی خۆی فراوانتربکات بۆ ناو سوریا.
ئەگەر ڕێگە بەئیسرائیل بدرێت ئەمکارە بکات، سوریا دەبێتە دەوڵەتێکی شکستخواردوو و دەکەوێتە ژێر دەسەڵاتی ئیسرائیلەوە، بێگومان دەوڵەتانی عەرەبیش ئەمە ڕەتدەکەنەوە، بۆیە بیرۆکەی بەهێزکردن‌و بەردەوامکردنی حکومەتی کاتیی ئێستا، بەڕێککەوتنەکانی ئیسرائیل بیرۆکەیەکی ناعەقڵانییەو ئیسرائیل بەردەوامدەبێت لەهێرشکردنەسەر سوریا.
شارپرێس: ئەگەر حکومەته‌كه‌ى شه‌رع لەگەڵ ئیسرائیل بگەنە ڕێککەوتن‌و ڕێگەی بۆ ئیسرائیل لەباشوری سوریا بکاتەوە، ئایا ئەوکات حکومەتی دیمه‌شق ڕوو لەناوچەکانی باکورو ڕۆژهەڵاتی سوریا دەکات، واتە هێرشدەکاتەسەر هێزەکانی (هەسەدە)؟
تەقی: بەبۆچونی من پرسی هێزەکانی (هەسەدە) زۆر ئاڵۆزە، چونکە پەیوەستە بەبارودۆخی ناوچەیی‌و نێودەوڵەتییەوە، بۆیە ئەگەر حکومەتی شەرع هێرشبکاتەسەر شه‌ڕڤانانى (هەسەدە)، به‌دڵنیاییه‌وه دۆخەکە زۆر ئاڵۆز دەبێت‌و سوریا دەکەوێتە شەڕێکی ناوخۆیی ئێجگار گەورەوە.
شارپرێس: ئایندەی دانوستانەکانی نێوان هه‌سه‌ده‌و حکومەته‌كه‌ى شەرع چیی ده‌بێت‌و به‌ره‌و كوێ؟
تەقی: هەڵوێستی هه‌سه‌ده زۆر ڕونە، ئەویش لامەرکەزییە، بەڵام وردەکارییەکانی هێشتا ڕون نیین، ئەمریکاش ئێستا پشتیوانیی ئەم هەڵوێستەى هه‌سه‌ده دەکات‌و خودی تۆم باراک نوێنه‌رى ئه‌مریكا بۆ سوریا ڕایگەیاندوە، چیتر ناتوانرێت سوریا بەشێوەیەکی توندو مەرکەزیی بەڕێوەبچێت.
بەبڕوای من ئێستا پرسى سیستەمی لامەرکەزیی بوەتە بابەتی گفتوگۆ، بەڵام ئەوەی گرنگە دەستپێکردنی گفتوگۆیە لەسەر دەوڵەتی لامەرکەزیی، به‌بۆچونى من دوای 90 ساڵ خەباتی بزوتنەوەی کوردیی، ئیتر کورد تەنها بەقەڵەمێک ون نابێت، ئەمانە وشەی پوچن.
شارپرێس: بەڕێز سەمیر تەقی، لەئێستادا چ سیستەمێک گونجاوە بۆ سوریا بۆ دەربازبون لەهەڕەشەی دابەشبون، ئایا پرسی لامەرکەزیی بۆ سوریا سودی دەبێت؟
تەقی: سیستمی ڕزگارکردنی سوریا ئێستا ڕون‌و ئاشکرایە، ئه‌ویش لامەرکەزییە، تەنانەت ئەگەر بگاتە ئاستی فیدراڵیش، فیدراڵیزم لەخۆیدا بەمانای دابەشبون نییە، بەکردەوە دەوڵەتی لامەرکەزیی تاکەچارەسەرە بۆ ئەو ململانێیانەی کە لەئەنجامی شەڕی ناوخۆدا سەرهەڵدەدەن.
شارپرێس: دوا پرسیار د.سەمیر، چاوەڕوانی شەڕی ڕاستەوخۆی ئیسرائیل‌و تورکیا لەناوخۆی سوریادا دەکەیت؟
تەقی: بەبۆچونی من ئەم شەڕە لەمکاتەدا ڕونادات، گومانی تێدانییە کە ڕکابەرییەکی بەهێز لەنێوان ئیسرائیل‌و تورکیا سەبارەت بەناوچەکە هەیەو هەوڵیش هەیە بۆ دروستکردنی هاوپەیمانیی، تورکیا هێڵی سوری خۆی نابڕێت‌و ئیسرائیل دەزانێت کە تورکیا هاوپەیمانێکی گرنگی ئەمنییە بۆ ئەمریکاو ناتۆو ئەوروپا، لەهەمانکاتدا تورکیا چیتر بەئاشکرا هێرشناکاتەسەر ڕۆژهەڵاتی سوریا (ڕۆژئاواى كوردستا)، چونکە تورکیا گەڕاوەتەوە سەر حیساباتەکانی.
شارپرێس: زۆر سوپاس بۆ ئه‌وكاته‌ى به‌ئێمه‌ت دا.
تەقی: زۆر سوپاس بۆ شارپرێس‌و ماندوو نه‌بن.
